بسمه تعالي
قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبري
مربوط به اصول پنجم و یکصد و هفتم و یکصد و هشتم
قانون اساسی جمهوري اسلامی ایران
با الهام از روایت یعقوب بن شعیب از امام صادق (ع) در زمینه شناسایی و تعیین جانشین مقام رهبري و ولایت امر مسلمین در هر زمان براي پیشگیري از بروز فترت در نظام جمهوري اسلامی و ضمانت تداوم حکومت شرعیه براساس ولایت فقیه ، در اجراي اصل 107 و 108 قانون اساسی ، قانون انتخابات ، تعداد ، شرایط و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبري به شرح ذیل تنظیم گردید :
فصل اول – تعداد خبرگان
ماده 1 – عده نمایندگان مجلس خبرگان در هر استان ، همان عدد دوره اول خواهد بود .
ماده 2 – استانهایی که جدیداً تشکیل شده یا می شود با رعایت ماده اول ، تعداد خبرگان به نسبت جمعیت هر استان بین استانهاي جدید تقسیم می شود و از تاریخ آمارگیري سال 1365 به ازاي هر یک میلیون نفري که به جمعیت هر استان اضافه شود یک نماینده دیگر به نمایندگان آن استان افزوده خواهد شد .
فصل دوم – شرایط انتخاب شوندگان
ماده 3 – خبرگان منتخب مردم باید داراي شرایط زیر باشند :
الف – اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
ب – اجتهاد در حدي که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبري ، را تشخیص دهد .
ج – بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز .
د – معتقد بودن به نظام جمهوري اسلامی ایران .
ه - نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی .
تبصره 1 – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق ، فقهاي شوراي نگهبان قانون اساسی می باشند .
تبصره 2 – کسانی که رهبر معظم انقلاب – صریحاً و یا ضمناً – اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد ، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهاي شوراي نگهبان نخواهند داشت .
تبصره 3 – ضرورت ندارد که نمایندگان ، ساکن و یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند .
فصل سوم – شرایط انتخاب کنندگان
ماده 4 – انتخاب کنندگان باید داراي شرایط ذیل باشند :
الف – تابعیت جمهوري اسلامی ایران
ب – داشتن پانزده سال تمام
فصل چهارم – مدت
ماده 5- خبرگان ، براي مدت هشت سال ، انتخاب می شوند و شش ماه به پایان هر دوره ، باید انتخابات دوره بعد آغاز گردد ، به طوري که سه ماه به پایان هر دوره ، انتخابات دوره بعد خاتمه یافته باشد .
فصل پنجم – کیفیت انتخابات
ماده 6- رأي گیري به صورت مخفی و به طور مستقیم انجام می گیرد .
ماده 7- اخذ آراء در سراسر کشور ، در یک روز صورت می گیرد و در صورت احتیاج ، تمدید می گردد .
تبصره 1 – چنانچه در مواردي ، انتخابات ، به سبب وجود مانع صورت نگیرد ، پس از رفع مانع بلافاصله باید برگزار شود .
تبصره 2 - چنانچه در استانی ، امکان شرکت دو سوم مردم در انتخابات وجود داشت ، باید برگزار شود .
ماده 8- خبرگان با اکثریت نسبی آراي شرکت کنندگان انتخاب می شوند .
تبصره – در صورتی که تعداد آراي دو یا چند نفر ، مساوي باشد و به همه آنان نیاز نباشد ، نماینده یا نمایندگان مورد لزوم ، با قرعه معین می شود .
ماده 9- مجري انتخابات مجلس خبرگان ، وزارت کشور است . آی ین نامه اجرایی انتخابات به پیشنهاد وزارت کشور به تصویب شوراي نگهبان خواهد رسید .
تبصره 1- نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان بر طبق ‹‹ قانون نظارت شوراي نگهبا ن بر انتخابات مجلس شوراي اسلامی ›› مصوب سوم مهرماه 1359 کمیسیون امور داخلی مجلس شوراي اسلامی ، انجام می شود .
آیین نامه اجرایی آن را ، شوراي نگهبان تصویب خواهد کرد .
ناظران حوزه هاي انتخابیه و حوزه هاي فرعی و شعب ثبت نام و اخذرأي و بازرسان را ، هیأت مرکزي نظارت ، به ترتیب و تعدادي که مصلحت بداند ، تعیین خواهد کرد .
تبصره 2 – در هیأت نظارت مرکزي ، یکی از فقهاي شوراي نگهبان ، عضویت خواهد داشت .
تبصره 3 – قانون انتخابات مجلس خبرگان و آیین نامه هاي اجرایی آن ، جهت اقدام ، از طرف شوراي نگهبان به وزارت کشور ابلاغ می گردد .
ماده 10 – هیأت نظارت مذکور ، پس از آنکه اعتبارنامه دو سوم خبرگان منتخب مردم صادر شد ، از آنها براي شرکت در جلسه افتتاحیه دعوت می کند و تاریخ و محل جلسه را از طریق رسانه هاي گروهی و دو روزنامه کثیرالانتشار ، به اطلاع می رساند .
ماده 11 - محل تشکیل مجلس خبرگان ، شهر مقدس قم می باشد ، مگر اینکه ضرورتی تشکیل آن را در جایی دیگر ایجاب کند .
فصل ششم – آیین نامه داخلی مجلس خبرگان
ماده 12 – جلسات مجلس خبرگان ، با حضور دو سوم کل خبرگانی که می باید انتخاب گردند ، رسمیت می یابد .
ماده 13 – مصوبات مجلس خبرگان ، با موافقت نصف به علاوه یک حاضران ، معتبر است ، مگر در مورد تعیین رهبر که موافقت دو سوم حاضران معتبر می باشد .
ماده 14 – جلسه افتتاحیه ، به وسیله هیأت نظارت مرکزي ، با تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز می گردد ، سپس رئیس هیأت نظارت ، از هیأت رئیسه سنی – که قبلاً بر مبناي شناسنامه تعیین شده اند – دعوت می کند تا به جایگاه مخصوص روند و اداره جلسه را به عهده گیرند .
تبصره – هیأت رئیسه سنی ، مرکب است از رئیس ، نایب رئیس از سالمندترین و دو منشی از جوانترین اعضاي حاضر در جلسه .
ماده 15 – صورت جلسات به وسیله نوار ضبط و بوسیله تندنویس ، پیاده می شود و به امضاي رئیس یا نایب رئیس می رسد .
صورت جلسه انتخاب رهبر ، باید به امضاي همه اعضاي حاضر در جلسه برسد .
ماده 16 – در آغاز نخستین جلسه رسمی ، خبرگان مراسم تحلیف را بدین صورت برگزار می کنند :
‹‹ ما ، در برابر قرآن مجید و مردم شریف ایران ، به خداي متعال ، سوگند یاد می کنیم که در ایفاي وظیفه سنگینی که به عهده داریم ، یعنی ، تشخیص و معرفی بهترین فرد ، براي مقام والاي رهبري امت ، خود را در پیشگاه مقدس خداوند و در برابر ملت غیور ایران ، مسئول بدانیم و کوچکترین مسامحه و خیانت را روا نداریم . ››
ماده 17 – هیأت رئیسه سنی بلافاصله به انتخاب هیأت رئیسه دائم ، می پردازد .
ماده 18 – هیأت رئیسه دائم ، نیز مرکب است از 4 نفر : رئیس ، نایب رئیس و دو منشی که براي مدت دو سال با رأي گیري مخفی و اکثریت نسبی انتخاب می شوند .
ماده 19 – مجلس خبرگان سالی یکبار حداقل به مدت دو روز ، اجلاسیه رسمی دارد .
ماده 20 – در مواردي که هیأت رئیسه لازم بداند ، یا ده نفر از اعضا کتباً پیشنهاد کنند ، اجلاسیه فوق العاده تشکیل می شود.
ماده 21 – وظیفه مجلس خبرگان در اجلاسیه هاي عادي خود ، اجراي اصل یکصد و یازدهم قانون اساسی و به بحث و تبادل نظر درباره مسائل مربوط به رهبري و تبادل نظر براي یافتن بهترین شیوه عمل در جهت ایفاي این مسئولیت خطیر و پیشنهاد آن به مقام رهبري می باشد .
1359 فقهاي /7/ ماده 22 – این قانون در بیست و یک ماده و شش تبصره ، در جلسه مورخه 10 شوراي نگهبان ، تنظیم و براي تصویب نهایی به پیشگاه امام امت تقدیم گردید .
آیین نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس خبرگان
فصل اول – کلیات
ماده 1 – حوزه هاي انتخابیه مجلس خبرگان و تعداد منتخبین آنها در سراسر کشور به شرح جدول پیوست است .
ماده 2- انتخابات خبرگان به صورت عمومی و با رأي مخفی و به طور مستقیم می باشد .
ماده 3 – اگر یک یا چند نفر از داوطلبان تأیید شده استعفا دهند یا فوت نمایند ، انتخابات در بین افراد و یا فرد باقی مانده برگزار می گردد و این امر موجب توقف انتخابات نخواهد شد .
تبصره : در استانهایی که تعداد کاندیداها تنها به تعداد نیاز یا کمتر است ، نامزدهاي تأیید صلاحیت شده میتوانند ظرف 48 ساعت از سایر استانها به یکی از این استانها تغییر محل دهند .
ماده 4 – در صورتی که آراي دو یا چند نفر از نامزدها مساوي باشد و طبق جدول تعداد خبرگان حوزه انتخابیه انتخاب یک یا چند نفر از نامزدهایی که آراي مساوي دارند ضرورت پیدا کند ، ملاك انتخاب قرعه می باشد که در جلسه مشترك هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه و ناظرین شوراي نگهبان در استان انجام خواهد گرفت .
تبصره – نامزدهاي انتخابات در صورت تمایل می توانند در جلسه قرعه کشی شخصاً و یا با اعزام فقط یک نفر نماینده شرکت نمایند ، تاریخ و محل قرعه کشی باید حداقل 24 ساعت قبل به داوطلبان ذیربط ابلاغ گردد .
ماده 5 – وزارت کشور پس از کسب نظر شوراي نگهبان آمادگی براي اجراي ان تخابات را به استحضار رهبر یا شوراي رهبري مذکور دراصل 111 قانون اساسی میرساند ودستور مقام رهبري را به شورا ي نگهبان اعلام می دارد .
ماده 6 – مسئولیت نظارت بر انتخابات خبرگان ، برعهده شوراي نگهبان است .
ماده 7 – در هر انتخابات ، هر شخص واجد شرایط ، فقط میتواند یک بار و در یک شعبه اخذ رأي با ارائه شناسنامه رأي بدهد.
ماده 8- اخذ رأي در سراسر کشور در یک روز و حداقل به مدت 10 ساعت به عمل می آید و در صورت لزوم قابل تمدید می باشد .
تبصره 1 – تشخیص ضرورت ومدت تمدید اخذرأي در سراسر کشور به عهده وزیر کشور است ومازاد بر تمدید سراسري ،منوط به پیشنهاد مشترك استاندار و رئیس هیات نظارت استان و موافقت وزیر کشور خواهد بود .
تبصره 2 – در صورتی که شوراي نگهبان تمدید را خلاف صحت و سلامت انتخابات بداندنظر شوراي نگهبان قطعی ولازم الاجرا است .
فصل دوم – شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان
ماده 9- انتخاب کنندگان باید داراي شرایط زیر باشند :
الف – تابعیت جمهوري اسلامی ایران .
ب – داشتن پانزده سال تمام در روز اخذ رأي .
ماده 10 - اشخاص زیر از حق انتخاب کردن ، محرومند :
الف – صغار و مجانین .
ب – محرومین از حقوق اجتماعی .
ماده 11 – انتخاب شوندگان باید داراي شرایط زیر باشند :
الف – اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی .
ب – اجتهاد در حدي که قدرت استنباط بعض مسایل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبري را تشخیص دهد .
ج – بینش سیاسی ، اجتماعی و آشنایی با مسائل روز .
د – معتقد بودن به نظام جمهوري اسلامی ایران .
ه - نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی .
تبصره 1 – مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق ، فقهاي شوراي نگهبان قانون اساسی می باشند .
تبصره 2 – کسانی که رهبر معظم انقلاب صریحاً یا ضمناً اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهاي شوراي نگهبان نخواهند داشت .
تبصره 3 – شرط سکونت ، تولد و توطن در حوزه انتخابیه براي انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان لازم الرعایه نیست .
تبصره 4 – چنانچه اعضاي شوراي نگهبان داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان گردند نمیتوانند نسبت به انتخابات استانی که از آنجا داوطلب شده اند نظارت و اتخاذ تصمیم نمایند .
فصل سوم – نحوه اعلام داوطلبی و رسیدگی به صلاحیت داوطلبان
ماده 12 – پس از وصول دستور مقام رهبري یا شوراي مذکور در اصل 111 قانون اساسی مبنی بر انجام انتخابات خبرگان ، وزارت کشور موظف است حداکثر ظرف ده روز مراتب و تاریخ شروع ثبت نام داوطلبان را با استفاده از وسایل ارتباط جمعی به اطلاع مردم برساند .
تبصره 1 – دستور مقام معظم رهبري براي برگزاري انتخابات سراسري ، جهت انتخابات میاندوره اي همان دوره نیز نافذ است.
تبصره 2 – فرمانداران مراکز حوزه هاي انتخابیه ( فرمانداران شهرستانهاي مراکز استان ) موظفند تاریخ شروع و محل ثبت نام و شرایط آن را با انتشار آگهی و استفاده از رسانه هاي گروهی به اطلاع داوطلبان و اهالی حوزه انتخابیه ( استان ) برسانند . این آگهی باید حداقل پنج روز قبل از تاریخ شروع ثبت نام منتشر گردد .
ماده 13 – داوطلبان عضویت در مجلس خبرگان ، باید 7 روز از تاریخ شروع ثبت نام شخصاً یا بوسیله نماینده خود به فرمانداري مرکز استان مراجعه و پرسشنامه اعلام داوطلبی را تکمیل و همراه با 6 خود به فرمانداري مرکز استان تسلیم و رسید × فتوکپی کلیه اوراق شناسنامه و 12 قطعه عکس جدید 4 دریافت دارند .
تبصره 1 – داوطلبان می توانند براي ثبت نام به وزارت کشور نیز مراجعه نمایند . وزارت کشور موظف است بلافاصله پس از ثبت نام از داوطلبان ، فهرست اسامی آنان را براي انجام سایر اقدامات لازم به مرکز حوزه انتخابیه مربوط اعلام نماید .
تبصره 2 – فرماندار مرکز استان موظف است در پایان هر روز فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان حوزه انتخابیه را به وزارت کشور اعلام نماید . وزارت کشور ظرف همان روز فهرست اسامی ومشخصات کامل کلیه داوطلبان سراسر کشور را به هیات مرکزي نظارت اعلام خواهد نمود .
ماده 14 – فرماندار مرکز استان موظف است بلافاصله پس از پایان مهلت ثبت نام ، اصل و دو نسخه تصویر پرسشنامه ، سه نسخه تصویر کلیه صفحات شناسنامه و شش قطعه عکس مربوط به هر یک از داوطلبان را بوسیله پیک مطمئن به وزارت کشور ارسال نماید .
ماده 15 – وزارت کشور پس از دریافت مدارك مربوط به ثبت نام داوطلبان دو نسخه از کلیه مدارك مذکور به همراه دو قطعه عکس را حداکثر ظرف 72 ساعت پس از پایان مهلت ثبت نام به هیات مرکزي نظارت تسلیم می دارد وهیات اگر نظري داشته باشداضافه کرده وفتوکپی شناسنامه و اصل پرسشنامه را دراختیار شوراي نگهبان قرار می دهد .
ماده 16 – شوراي نگهبان ظرف 30 روز از تاریخ وصول مدارك داوطلبان هر استان رسیدگی لازم معمول و نظر خود را به وسیله هیأت نظارت مرکزي به وزارت کشور اعلام می دارد .
تبصره 1 – وزارت کشور موظف است رأساً یا از طریق فرمانداران مراکز حوزه هاي انتخابیه نظریه فقهاي شوراي نگهبان مبنی بر رد صلاحیت داوطلب را ظرف دو روز به وي ابلاغ نماید .
تبصره 2 – داوطلبانی که صلاحیت آنان مورد تأیید قرار نگرفته است ، می توانند ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ مذکور در تبصره 1 از فقهاي شوراي نگهبان تقاضاي رسیدگی مجدد نمایند .
تبصره 3 – تقاضاي رسیده ظرف 10 روز از پایان مهلت دریافت آن توسط فقهاي شوراي نگهبان مورد رسیدگی قرار می گیرد و نتیجه کتباً به وزارت کشور اعلام خواهد شد .
تبصره 4– احراز صلاحیت داوطلبان بوسیله فقهاي شوراي نگهبان مانع نظارت استصوابی و عام شوراي نگهبان نیست .
ماده 17 - وزارت کشور موظف است ظرف 1 روز از وصول نظریه کتبی فقهاي شوراي نگهبان درخصوص رسیدگی مجدد به تقاضاي داوطلبان ، اسامی کلیه داوطلبان تأیید شده هر استان را از طریق صدا و سیماي جمهوري اسلامی ایران و روزنامه هاي کثیرالانتشار به اطلاع عموم برساند و مراتب را به فرمانداري مرکز حوزه انتخابیه اعلام دارد .
ماده 18 - فرمانداران مراکز حوزه انتخابیه بلافاصله پس از دریافت اسامی داوطلبان مراتب را ضمن انتشار آگهی با استفاده از رسانه هاي گروهی به اطلاع اهالی حوزه انتخابیه ( استان ) می رسانند .
فصل چهارم – تبلیغات
ماده 19 - بمنظور تضمین برخورداري یکسان نامزدهاي خبرگان از امکانات دولتی و بازرسی و کنترل نحوه تبلیغات نامزدها ، در هر استان کمیسیونی به نام کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات خبرگان در محل استانداري و بنا به دعوت استاندار تشکیل می گردد .
ماده 20 - اعضاي کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات خبرگان عبارتند از :
-1 استاندار
-2 بالاترین مقام قضایی استان
-3 رئیس ناظران شوراي نگهبان در استان یا نماینده منتخب شوراي نگهبان
-4 مدیر یا سرپرست صدا و سیماي جمهوري اسلامی مرکز استان یا استان مجاو ري که صدا و سیما دارد .
ماده 21 - برنامه هاي تبلیغاتی رادیو تلویزیون نامزدهاي انتخابات خبرگان باید قبل از پخش ، ضبط شود و از نظر کمیسیون بازرسی تبلیغات بگذرد .
ماده 22 - نامزدهاي انتخاباتی خبرگان که صلاحیت آنان توسط شوراي نگهبان تأیید و از طرف وزارت کشور اعلام شده ، هر یک حق دارند به طور مساوي از امکانات صدا و سیماي جمهوري اسلامی ایران در مرکز استان استفاده نمایند .
ماده 23 - پس از انتشار رسمی اسامی نامزدها ،فعالیت هاي تبلیغاتی انتخاباتی آنان 15 روز قبل از روز اخذ رأي شروع و تا 24 ساعت قبل از اخذ رأي ادامه خواهد داشت .
تبصره 1 – درصورت جابجائی نامزدها از یک استان به اس تان دیگر ،فرمانداران مراکز دو استان موظفندبلافاصله آگهی اصلاح شده اسامی نامزدها را منتشر نمایند .
تبصره 2 – انصراف نامزدهاي انتخاباتی از شرکت درانتخابات باید حداقل 72 ساعت قبل ازشروع اخذ رأي کتباً توسط نامزدیا نماینده وي به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه یا وزارت کشور اعلام شود .
عدول از انصراف پذیرفته نمی شود .
ماده 24 - نامزدهاي خبرگان ، با هر سمتی که داشته باشند به طور یکسان مشمول این مقررات بوده و نباید تحت هیچ عنوان ، بیش از آنچه توسط کمیسیون بازرسی تبلیغات تعیین شده ، از صدا و سیماي جمهوري اسلامی ایران استفاده نمایند . صدا و سیما نیز نباید از هنگام انتشار پذیرش نامزدي تا تعیین نتیجه برنامه هاي دیگر آنها را پخش کند .
ماده 25 – استفاده از وسائل ، کارکنان ، و سایر امکانات دولتی و مؤسسات و شرکتهاي وابسته به دولت ، نهادهاي انقلاب اسلامی ، جایگاه هاي خطابه نماز جمعه ،کلیه دانشگاه ها و شهرداریها وکلیه دستگاههایی که از بودجه عمومی کشور به هر مقدار استفاده می نمایند براي تبلیغات کلیه نامزدهاي خبرگان اکیداً ممنوع است .
ماده 26 – الصاق اعلامیه ، پ وستر و هرگونه آگهی تبلیغاتی روي علائم راهنمایی ، تابلوي بیمارستانها و تابلوي مدارس و سایر مؤسسات آموزشی و سازمانهاي عمومی و ادارات دولتی و سازمانهاي وابسته به دولت و اتومبیلهاي دولتی و اتوبوسهاي شرکت واحد اتوبوسرانی در سراسر کشور ممنوع بوده و مأمورین انتظامی مکلفند نسبت به برداشتن و از بین بردن چنین اوراق تبلیغاتی اقدام نمایند و در صورت مشاهده متخلفین ، آنان را جلب و به منظور تعقیب قانونی به مقامات قضایی تحویل دهند .
تبصره 1 – استفاده از هرگونه آثار تبلیغاتی نامزدها و طرفداران آنان اعم از کاغذي ،پارچه اي 100 سانتیمتر ممنوع است . × ،مقوایی ،فلزي و یا هر جنس دیگر با ابعاد بیشتر از 70
تبصره 2 –فرمانداریها وبخشداریها می توانند با استفاده از امکانات محلی ،محلهاي مناسبی اعم از ثابت یا سیار را براي الصاق یا ارائه آثار تبلیغاتی نامزدها تعیین نمایند .
ماده 27 – گزارش هرگونه سوء استفاده تبلیغاتی یا تخلف از مقررات قانونی ، در کمیسیون بازرسی تبلیغات استان مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت اثبات تخلف مراتب رسماً به وسیله رئیس کمیسیون به نامزد مربوطه ابلاغ و در مواردممکن همه آثار تخلف جمع آوري ومحو شده و نامزد مربوطه نیز موظف به محو آثار تخلف وجلوگري از ادامه آن است ضمناً یک نسخه از اخطار مزبور همزمان به اطلاع مراجع نظارتی می رسد .
فصل پنجم – هیأت اجرایی و وظایف آن
ماده 28 - بلافاصله پس از صدور دستور شروع انتخابات از طرف وزارت کشور ،فرماندار یا سرپرست فرمانداري شهرستان مرکز استان موظف ا ست ظرف مدت 5 روز درمرکز حوزه انتخابیه،هیات اجرایی را به ریاست خود و عضویت مدیر کل یا سرپرست اداره کل ثبت احوال استان ، دادستان مرکز استان و 8 نفر از معتمدین تشکیل دهد .
تبصره – درصورت عدم حضور دادستان درمحل ، نماینده وي در جلسات هیات اجرای ی شرکت خواهدکرد .
ماده 29 - اعضاي اداري هیات اجرایی مرکز استان بمنظور انتخاب معتمدین اصلی وعلی البدل هیات اجرایی ، تشکیل جلسه داده و 30 نفراز روحانیون ومعتمدین اقشار مختلف مردم حوزه انتخابیه را که بومی بوده و یا حداقل داراي سه سال سابقه سکونت در حوزه انتخابیه باشند، انتخاب و مراتب را طی صورت جلسه اي براي تأیید به هیات نظارت استان ارسال می کنند .
هیات نظارت مزبور حداکثر ظرف دو روز نظر خود رادرخصوص صلاحیت معتمدین به فرماندار اعلام خواهد نمود .
تبصره 1 – چنانچه هیات نظارت ،معتمدین پیشنهادي را تأیید ننمود اعضاي اداري هیات اجرایی موظفند طی صورت جلسه اي به تعدادکسري معتمدین ،افراد واجد شرایط دیگري را به هیات نظارت پیشنهاد نمایند . دراین مرحله هیات نظارت موظف است حداکثر ظرف 24 ساعت نظر خود را اعلام نماید ، و در صورتی که جمعاً حداقل 20 نفر مورد تأیید قرار گیرنداعضاي اصلی و علی البدل را از میان خود انتخاب خواهند کرد و در غیر این صورت وزارت کشور با هماهنگی هیات مرکزي نظارت ظرف 24 ساعت تعداد باقی مانده را انتخاب خواهندکرد .
تبصره 2 – معتمدین این ماده باید داراي اعتقاد و التزام عملی به اسلام ونظام مقدس جمهوري اسلامی ، وفادار به قانون اساسی واصل مترقی ولایت مطلقه فقیه وحسن شهرت وسواد خواندن و نوشتن بوده و وابسته به گروههاي غیر قانونی نبوده و محکومیت کیفري موثر نداشته باشند .
تبصره 3 – افرادیکه در هیاتهاي اجرایی و شعب اخذ رأي هر انتخابات قبل مرتکب تخلف شده اند معرفی آنها در لیست معتمدین مجاز نمی باشد .
ماده 30 - سی نفر معتمدین منتخب موضوع ماده 30 بنا به دعوت فرماندار مرکز استان ظرف دو روز پس از انتخاب ، با حضور هیات نظارت استان تشکیل جلسه داده و پس از حضور حداقل دو سوم مدعوین که کمتر از 20 نفرنباشد از بین خود 8 نفر را به عنوان معتمدین اصلی و 5 نفر را به عنوان معتمدین علی البدل هیأت اجرایی با رأي مخفی و به اکثریت نسبی آرا انتخاب می نمایند .
ماده 31 - فرماندار مرکز استان مکلف است از 8 نفر معتمدین اصلی انتخاب شده براي شرکت در جلسات هیأت اجرایی انتخابات خبرگان حوزه انتخابیه دعوت به عمل آورد .
ماده 32 - بلافاصله پس از اعلام وزارت کشور از طریق رسانه هاي گروهی ، فرماندار مرکز استان موظف است که دستور تشکیل هیأت اجرایی شهرستانهاي تابعه استان را صادر و به فرمانداري مربوط ابلاغ نماید .
ماده 33 – فرماندار یا سرپرست فرمانداري شهرستان موظف است پس از وصول دستور فرماندار مرکز حوزه انتخابیه ظرف مدت پنج روز هیات اجرایی شهرستان را به ریاست خود و با عضویت دادستان و ریاست و یا سرپرست اداره ثبت احوال شهرستان و 8 نفر از معتمدین شهرستان تشکیل دهد .
تبصره – در صورتی که شهرستان فاقد دادستان یا رئیس ثبت احوال باشد رده تشکیلاتی مافوق موظف است نماینده اي را براي عضویت در هیات اجرایی به فرماندار معرفی نماید .
ماده 34 – اعضاي اداري هیات اجرایی شهرستان بمنظور انتخاب معتمدین اصلی و علی البدل هیات اجرایی ،تشکیل جلسه داده و 30 نفر از روحانیون ومعتمدین اقشار مختلف مردم شهرستان را که بومی بوده و یا حداقل داراي سه سال سابقه سکونت درآن شهرستان باشند ، انتخاب ومراتب را طی صورت جلسه اي براي تأیید به هیات نظارت شهرستان ارسال می کنند .
هیات نظارت مزبور حداکثر ظرف دو روز نظر خود را درخصوص صلاحیت معتمدین به فرماندار اعلام خواهدنمود .
تبصره 1 – چنانچه هیات نظارت ، معتمدین پیشنهادي را تأیید ننموده اعضاي اداري هیات اجرایی موظفند طی صورت جلسه اي به تعدادکسري معتمدین ،افراد واجد شرایط دیگري را به هیات نظارت پیشنهاد نمایند . دراین مرحله هیات نظارت موظف است حداکثر ظرف 24 ساعت نظر خود را اعلام نماید و در صورتیکه جمعاً حداقل 20 نفر موردتأیید قرار گیرند اعضاي اصلی و علی البدل را از میان خود انتخاب خواهند کرد و د غیر این صورت استاندار با هماهنگی هیات نظارت استان ظرف 24 ساعت تعداد باقی مانده را انتخاب خواهند کرد .
تبصره 2 – معتمدین این ماده باید داراي اعتقاد و التزام عملی به اسلام ونظام مقدس جمهوري اسلامی ،وفادار به قانون اساسی واصل مترقی ولایت مطلقه فقیه وحسن شهرت و سواد خواندن و نوشتن بوده و وابسته به گروههاي غیر قانونی نبوده ومحکومیت کیفري موثر نداشته باشند .
تبصره 3 – افرادیکه در هیاتهاي اجرایی وشعب اخذ رأي هر انتخابات قبل مرتکب تخلف شده اند معرفی آنها درلیست معتمدین مجاز نمی باشد .
ماده 35 – سی نفر معتمدین منتخب موضوع ماده 34 بنا به دعوت فرماندار شهرستان ظرف دو روز پس از انتخابات، با حضور هیات نظارت شهرستان تشکیل جلسه داده و پس از حضور حداقل دو سوم مدعوین که کمتر از 20 نفر نباشد از بین خود 8 نفر را به عنوان معتمدین اصلی و 5 نفر را به عنوان معتمدین علی البدل هیات اجرایی با رأي مخفی واکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند .
ماده 36 - بلافاصله پس از وصول دستور تشکیل هیات اجرایی از سوي فرماندار مرکز استان ، فرماندار شهرستان موظف است دستور تشکیل هیات اجرایی بخشهاي تابعه را نیز صادر و به بخشداران مربوطه ابلاغ نماید .
ماده 37 - بخشدار یا سرپرست بخشداري موظف است پس از وصول دستور فرماند ار شهرستان ظرف مدت پنج روز هیات اجرایی بخش را به ریاست خود وعضویت نماینده دادستان ،رئیس ثبت احوال و یا نماینده معرفی شده از سوي ثبت احوال شهرستان و 8 نفر از معتمدین بخش تشکیل دهد .
تبصره – درصورتی که شهرستان فاقد دادستان یا رئیس ثبت احوال باشد رده تشکیلاتی مافوق موظف است نماینده اي را براي عضویت درهیات اجرایی به فرماندار معرفی نماید .
ماده 38 - اعضاي اداري هیات اجرایی بخش بمنظور انتخاب معتمدین اصلی و علی البدل هیات اجرایی ،تشکیل جلسه داده و 30 نفر از روحانیون ومعتمدین اقشار مختلف مردم بخش را که بومی بوده و یا حداقل داراي سه سال سابقه سکونت درآن بخش باشند ، انتخاب ومراتب را طی صورت جلسه اي براي تأیید به هیات نظارت بخش ارسال می کنند .
هیات نظارت مزبور حداکثر ظرف دو روز نظر خود را درخصوص صلاحیت معتمدین به بخشدار اعلام خواهدنمود .
تبصره 1 – چنانچه هیات نظارت ، معتمدین پیشنهادي را تأیید ننمود اعضاي اداري هیات اجرایی موظفند طی صورت جلسه اي به تعدادکسري معتمدین ، افراد واجد شرایط دیگري را به هیات نظارت پیشنهاد نمایند . در این مرحله هیات نظارت موظف است حداکثر ظرف 24 ساعت نظر خود را اعلام نماید ، و در صورت یکه جمعاً حداقل 20 نفر مورد تأیید قرار گیرند اعضاي اصلی وعلی البدل را از میان خود انتخاب خواهند کرد و درغیر این صورت استاندار با هماهنگی هیات نظارت استان ظرف 24 ساعت تعداد باقی مانده را انتخاب خواهند کرد .
تبصره 2 – معتمدین این ماده باید داراي اعتقاد و التزام عملی به اسلام ونظام مقدس جمهوري اسلامی ، وفادار به قانون اساسی واصل مترقی ولایت مطلقه فقیه وحسن شهرت وسواد خواندن و نوشتن بوده و وابسته به گروههاي غیر قانونی نبوده و محکومیت کیفري موثر نداشته باشند .
تبصره 3 – افرادیکه درهیاتهاي اجرایی و شعب اخذ رأي هر انتخابات قبل مرتکب تخلف شده اند معرفی آنها در لیست معتمدین مجاز نمی باشد .
ماده 39 - سی نفر معتمدین منتخب موضوع ماده 39 بنا به دعوت بخشدار یا سرپرست بخشداري ظرف دو روز پس از انتخاب ، با حضور هیات نظارت بخش تشکیل جلسه داده و پس از حضور حداقل دو سوم مدعوین که کمتر از 20 نفر نباشد از بین خود 8 نفر را به عنوان معتمدین اصلی و 5 نفر را به عنوان معتمدین علی البدل هیأت اجرایی با رأي مخفی و به اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند .
ماده 40 - مقامات اداري که بنا به اقتضاي شغل خود به عضویت هیأت اجرایی حوزه انتخابیه ( استان ) یا شهرستان و یا بخش در می آیند تا زمانی که از سمت اداري خود مستعفی و یا برکنار نشده اند ، مکلف و موظف به شرکت در جلسات هیأت اجرایی می باشند و عدم شرکت تعمدي و غیر موجه آنان در جلسات هیأت اجرایی تمرد از انجام وظایف قانونی محسوب می گردد .
ماده 41 – فرمانداران و بخشداران موظفند بلافاصله پس از غیبت مقامات اداري عضو هیأت اجرایی ، مراتب را با ذکر علت غیبت به وزارت کشور اعلام دارند .
ماده 42 – هرگاه در جریان انتخابات یک یا چند نفر از معتمدین هیأت اجرایی دو جلسه متوالی یا چهار جلسه متناوب از حضور در جلسات هیأت اجرایی خودداري نمایند ، به جاي آنان به ترتیب تعداد رأي از معتمدین علی البدل بوسیله فرماندار و یا بخشدار دعوت به عمل خواهد آمد .
در هر حال تا زمانی که اکثریت اعضاي هیأت اجرایی باقی هستند ، اقدامات هیأت قانونی است .
ماده 43 - هرگاه در جریان انتخابات یک یا چندنفر از معتمدین هیات اجرایی دو جلسه متولی یا جهار جلسه متناوب از حضور در جلسات هیات اجرایی خودداري نمایند یا از سمت خود استعفا دهندو یا هیات اجرایی را از اکثریت ساقط کنند به جاي آنان به ترتیب تعداد رأي از معتمدین علی البدل وسیله فرماندار یا بخشدار دعوت به عمل خواهد آمد. در صورتی که با دعوت از اعضاي علی البدل بازهم اکثریت حاصل نگردد از باقی مانده معتمدین به ترتیب اکثریت آراء ( تا 30 نفر ) تأمین خواهد گردید .
ماده 44 – هیأتهاي اجرایی بخشها بلافاصله پس از انتخاب معتم دین و تکمیل عده خود تشکیل جلسه داده ، تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأي را تعیین نموده و مراتب را با ارسال صورت جلسه بوسیله بخشدار به فرماندار شهرستان اعلام می دارند .
ماده 45 – هیأتهاي اجرایی شهرستانها پس از تعیین محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأي در مرکز شهرستان و بخش مرکزي و بررسی و تأیید مصوبات هیأتهاي اجرایی بخشهاي تابعه در مورد تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأي مراتب را صورت جلسه نموده و بوسیله فرماندار شهرستان به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه ( استان ) اعلام می دارند .
ماده 46 – هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه ( استان ) و هیأتهاي اجرایی شهرستانهاي تابع پس از
بررسی و تأیید مصوبات هیأتهاي اجرایی بخشهاي تابع خود در مورد تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأي
مبادرت به انتشار آگهی انتخابات حاوي تاریخ برگزاري انتخابات و اوقات اخذ رأي و شرایط انتخاب
کنندگان و مقررات جزایی و محل شعب ثبت نام و اخذ رأي در شهرستان می نماید .
فرمانداران شهرستان تابع استان می باید چهار نسخه از آگهی منتشره را براي فرماندار مرکز استان ارسال
دارند و این فرمانداري موظف است سه نسخه از کلیه آگهی هاي منتشر در استان را به وزارت کشور
ارسال دارد . یک نسخه از این آگهی ها به هیأت نظارت مرکزي فرستاده می شود .
ماده 47 - هیأتهاي اجرایی بخشها پس از تأیید تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأي بخش
مربوط توسط هیأت اجرایی شهرستان ، براي هر شعبه ثبت نام و اخذ رأي ، پنج یا هفت نفر از معتمدین
محل را که داراي سواد خواندن و نوشتن باشند ، انتخاب و به بخشدار جهت صدور حکم معرفی می نمایند .
تبصره 1 – در صورتی که در محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأي به تعداد کافی معتمد با سواد
نباشد هیأت اجرایی بخش میتواند افراد را از خارج براي آن شعبه انتخاب و با حکم بخشدار اعزام نماید .
تبصره 2 – در صورتی که همزمان با برگزاري انتخابات مجلس خبرگان انتخابات دیگري نیز برگزار
شودوزارت کشور با هماهنگی هیات مرکزي نظارت یک شعبه ثبت نام واخذ رأي با اعضاي واحد و
صندوقهاي مجزا براي انتخابات مذکور درنظر خواهد گرفت .
تبصره 3 – هیات اجرایی موظف است از زمان تعیین اعضاي شعب ثبت نام و اخذ رأي تا یک روز
مانده به روز اخذ رأي با تنظیم برنامه نسبت به آموزش توجیهی آنان اقدام نماید .
ماده 48 - فرمانداران و بخشداران موظفند نسبت به تعیین و استقرار مأمور ان انتظامی به تعداد
لازم براي حفاظت از شعب ثبت نام و صندوقهاي اخذ رأي اقدام نمایند . در صورتی که مأمور انتظامی به حد
کفایت نباشد می توانند از پاسداران انقلاب اسلامی دعوت نمایند .
ماده 49 – نیروهاي نظامی وانتظامی حق دخالت درامور اجرایی ونظارت بر انتخابات را ندارند
وعضویت آنان به غیر از روحانیون شاغل حوزه هاي نمایندگی ولی فقیه وعقیدتی سیاسی این نیروها
درهیاتهاي اجرایی ، نظارت و بازرسی ممنوع است .
ماده 50 – جلسات هیاتهاي اجرایی با حضور حداقل 8 نفر رسمیت یافته و مصوبات آن با رأي
اکثریت مطلق حاضران معتبر خواهدبود. درصورت عدم حضور فرماندار یا بخشداردر جلسه ، معتمدین
حاضر یک نفر از میان خود را به عنوان رئیس همان جلسه انتخاب می کنند .
ماده 51 – اعضاي شعب ثبت نام و اخذ رأي از بین خود یک رئیس ، یک نایب رئیس وحسب مورد 3
یا 5 منشی انتخاب مینمایند .
ماده 52 – فرمانداران موظفند مستقیماً یا با تفویض اختیار به بخشداران تابعه براي هر یک از
شعب ثبت نام و اخذ رأي حداکثر دو نفر نماینده تعیین و اعزام دارند .
ماده 53 – هیأتهاي اجرایی انتخابات خبرگان در سطح استان تحت ریاست فرماندار مرکز استان و
در شهرستانها به ریاست فرماندار و در بخشها به ریاست بخشدار محل مس ئول برگزاري و صحت جریان
انتخابات حوزه مأموریت خود می باشند .
تبصره – در کلیه مراحل برگزاري انتخابات خبرگان فرمانداران و هیأتهاي اجرایی شهرستانهاي تابعه
استان موظف به اجراي دستورات قانونی فرماندار مرکز استان و هیأت اجرایی حوزه انتخابیه ( استان )
می باشند .
ماده 54 – چون در بخشهاي مرکزي شهرستانها ، هیأت اجرایی تشکیل نمی شود لذا کلیه وظایف
بخشدار و هیأتهاي اجرایی بخشهاي مرکزي در امور انتخابات برعهده فرماندار و هیأت اجرایی مرکز
شهرستان محول است .
ماده 55 – هیأت اجرایی بخش با تصویب هیأت اجرایی ش هرستان و اطلاع هیأت اجرایی مرکز
حوزه انتخابیه ( استان ) می تواند براي مناطق صعب العبور و کوهستانی و مسافتهاي دور که تشکیل شعب
ثبت نام و اخذرأي مقدور نباشد شعبه ثبت نام و اخذ رأي سیار تعیین نماید .
ماده 56 – هیأتهاي اجرایی باید ترتیبی اتخاذ نمایند که یک روز قبل از روز اخذ رأي محل شعب ثبت
نام و اخذ رأي آماده و اعضاي شعب حداقل یک ساعت پیش از شروع اخذ رأي در محل شعب مستقر شوند .
ماده 57 – برگهاي انتخابات داراي دو قسمت است که از محل نقطه چین از هم جدا می شوند . قسمت
اول تعرفه انتخابات محسوب می گردد و روي آن مشخصات رأي دهنده نوشته می شود و قسمت دوم برگ
رأي است که به رأي دهنده تسلیم می گردد . هر دو قسمت تعرفه و برگ رأي باید به مهر اجرا ونظارت
ممهور گردد .
ماده 58 – هرگاه بعضی از شعب ثبت نام و اخذ رأي به علل مختلف از عهده قرائت آرا و تکمیل
صورت جلسه برنیایند هیأت اجرایی با حضور هیات نظارت رأساً نسبت به شمارش و قرائت آرا و تکمیل
صورت جلسه شعبه مذکور اقدام خواهد کرد .
ماده 59 – مسئولیت نگهداري و حفاظت کلیه اوراق و لوازم انتخاباتی و صندوقهاي رأي تا تحویل
به اعضاي شعبه ثبت نام و اخذ رأي برعهده نماینده فرماندار می باشد .
ماده 60 - مسئولیت نگاهداري و حفاظت مدارك انتخاباتی و صندوقهاي اخذرأي تا تحویل به هیأت
اجرایی شهرستان بر عهده بخشدار یا سرپرست بخشداري است .
ماده 61 – مسئولیت نگاهداري و حفاظت اوراق و مدارك و صندوقهاي اخذرأي تا وصول دستور
امحاي آنها از طرف وزارت کشور برعهده فرماندار یا سرپرست فرمانداري است .
ماده 62 – وزارت کشور پس از وصول نظریه شوراي نگهبان مبنی بر خاتمه انتخابات هر استان
دستور امحاي تعرفه و اوراق رأي را صادر خواهد نمود . نظر شوراي نگهبان به وسیله هیأت نظارت مرکزي
به وزارت کشور ابلاغ می گردد .
فصل ششم – ثبت نام و اخذرأي
ماده 63 – نماینده فرماندار و اعضاي شعبه ثبت نام و اخذرأي موظفند یک ساعت قبل از زمان
شروع اخذرأي در محل شعبه حاضر شده پس از مرتب نمودن لوازم و مدارك و اطمینان از خالی بودن
صندوق و لاك و مهر نمودن آن برنامه ثبت نام و اخذ رأي و قرائت آراء را به شرح زیر انجام دهند :
اول – مرحله مراجعه رأي دهندگان
دوم – مرحله کنترل
سوم – مرحله ثبت نام
چهارم – مرحله اخذرأي
پنجم – قرائت آرا
اول – مرحله مراجعه رأي دهندگان
-1 اعضاي شعب باید کوشش نمایند محل اخذرأي در محوطه و مکانی مست قر باشد که حداقل دو
درب ورود و خروج رأي دهندگان داشته باشد و چنانچه تعداد کثیري براي دادن رأي مراجعه نمایند به
سهولت بتوانند در یک صف استقرار یافته و به ترتیب وارد محل اخذ رأي شوند .
-2 رأي دهندگان با در دست داشتن عین شناسنامه در محل شعبه ثبت نام و اخذ رأي حضور یافته
و در یک صف استقرار می یابند و به ترتیب به منظور ثبت نام و دادن رأي ، وارد محوطه اخذرأي می شوند .
دوم – مرحله کنترل
کنترل در دو مرحله انجام می شود :
الف – کنترل شناسنامه
نماینده فرماندار یا رئیس شعبه یا هر یک از سه منشی شعبه ثبت نام و اخذرأي با ملاحظه
شناسنامه رأي دهنده موارد زیر را مورد توجه قرار می دهند .
-1 شناسنامه رأي دهنده به مهر انتخابات جاري خبرگان ممهور نشده باشد .
-2 شناسنامه متعلق به شخص مراجعه کننده باشد و دارنده آن در روز اخذرأي حداقل 15 سال تمام داشته
باشد .
ب – کنترل و بازدید انگشت
نماینده فرماندار یا رئیس شعبه و یا هر یک از سه منشی انگشت سبابه دست راست رأي دهنده را
کنترل مینمایند تا آلوده به جوهر استامپ انتخابات نباشد . در صورتی که مراجعه کننده داراي
شناسنامه اي باشد که ممهور به مهر انتخابات جاري خبرگان بوده دلالت بر دادن رأي در شعبه دیگري نماید
و یا برانگشت سبابه او اثر جوهر استامپ اخذرأي دیگري مشاهده شود به دستور نماینده فرماندار توسط
نیروي انتظامی یا پاسداران انقلاب اسلامی جلب و ضمن تنظیم صورت جلسه توسط رئیس شعبه تحویل
مقامات ذي صلاح می گردد .
سوم – مرحله ثبت نام
-1 پس از انجام مرحله کنترل و حصول اطمینان از اینکه شناسنامه متعلق به شخص مراجعه کننده
بوده و واجد شرایط رأي دهنده می باشد و نیز در شعبه دیگري رأي نداده است یک نفر از منشی ها نسبت
به ثبت مشخصات رأي دهنده براساس شناسنامه روي برگ تعرفه اقدام و پس از اخذ امضا یا اثر انگشت
رأي دهنده روي برگ تعرفه را با قید تاریخ امضا و با مهر انتخابات خبرگان ممهور می نماید .
-2 متصدي ثبت نام شناسنامه رأي دهنده را به مهر انتخابات ممهور و به وي تحویل می نماید .
چهارم – مرحله اخذ رأي
-1 پس از ثبت نام رأي دهنده متصدي ثبت نام برگ رأي را پس از ممهور نمودن به مهر انتخابات
خبرگان از محل نقطه چین جدا کرده و به رأي دهنده تسلیم می نماید تا اسم نامزد یا نامزدهاي مورد نظر
خود را حداکثر به تعداد نمایندگان مورد نیاز حوزه انتخابیه بر روي آن نوشته ، تا نموده و داخل صندوق
اخذرأي انداخته و پس از اینکه متصدي شعبه ثبت نام و اخذرأي انگشت سبابه دست راست او را با جوهر
مخصوص رنگ کرده از درب خروجی شعبه خارج می شود و تعرفه انتخاباتی در شعبه باقی می ماند .
-2 نماینده فرماندار و اعضاي شعبه ثبت نام و اخذ رأي باید ترتیبی اتخاذ نمایند ک ه رأي نویسی
مخفی و بصورت کاملاً آزاد و بدون اعمال نفوذ شخص دیگري انجام گیرد بنابراین افرادي که به نحوي از
انحا در شعبه وظیفه اي به عهده دارند حق نوشتن برگ رأي براي اشخاص را ندارند و در صورتی که رأي
دهنده به هر علتی قادر به نوشتن نباشد باید از وجود افراد خارج که مورد اعتماد وي باشند استفاده کند و
اعضاي شعبه نیز مراقبت خواهند کرد تا عمل خلاف قانون انجام نگیرد .
-3 ناظرین شوراي نگهبان در صورت مشاهده تخلف یا اعمال نفوذ موظفند مراتب را به اعضاي
شعبه و نماینده فرماندار تذکر دهند و آنها باید فرد یا افراد خاطی ر ا توسط مأمورین انتظامی حاضر در
شعبه جلب و مراتب را صورت جلسه و همراه خاطی تحویل مقامات ذي صلاح دهند .
-4 نماینده فرماندار و رئیس شعبه ثبت نام و اخذ رأي مراقبت خواهند نمود که هیچ فرد مسلحی
وارد شعبه اخذ رأي نشود و مراقبت این افراد توسط مأمورین انتظامی در ب جلوي در ورودي شعبه
انجام می شود .
پنجم – قرائت آرا
پس از انقضاي مهلت اخذ رأي با حصول اطمینان از اینکه کسی براي دادن رأي در محوطه اخذ رأي
نمی باشد درب ورودي شعبه اخذرأي در حضور نماینده فرماندار و ناظر شوراي نگهبان و محافظان صندوق
بسته میشود سپس تعرفه هاي مصرف شده توسط رئیس شعبه اخذرأي یا نایب رئیس و یا یکی از منشی
ها با همکاري سایر اعضا شمارش می گردد ، سپس آراي داخل صندوق بوسیله رئیس شعبه ثبت نام و
اخذرأي یا نایب رئیس با همکاري سایر اعضا بدون قرائت شمارش می شود و در این حالت جریان قرائت آرا
به یکی از طرق زیر خواهد بود :
-1 در صورتی که تعداد آراي داخل صندوق با تعداد تعرفه هاي مصرف شده برابر بود قرائت آرا
آغاز میگردد .
-2 در صورتی که تعداد آراي داخل صندوق از تعداد تعرفه هاي مصرف شده بیشتر بود اوراق
اضافی بدون آن که نظریه رأي دهنده خوانده شود ، توسط رئیس شعبه در حضور اعضا و نماینده فرماندار
و ناظر شوراي نگهبان و محافظان صندوق از کل آرا برداشته می شود و پس از آنکه پشت آنها ( جمله باطل
شد ) با رنگ قرمز قید گردید ضمیمه صورت جلسه شده و سپس قرائت آرا آغاز می شود .
توضیح :
در صورتی که بین آراي مأخوذه اوراقی غیرچاپی باشد قبل از برداشت اوراق اضافی از کل آرا ابتدا
اوراق غیرچاپی برداشته می شود و بقیه اوراق اضافی ( اگر موجود باشد ) از کل آرا و به ترتیب مذکور کنار
گذاشته می شود .
-3 در صورتی که تعداد آراي داخل صندوق کمتر از تعداد تعرفه هاي مصرف شده باشد مراتب در
صورت جلسه منعکس و تعداد آراي موجود ملاك عمل قرار می گیرد و مجدداً اوراق رأي را داخل صندوق
ریخته و قرائت شمارش آرا آغاز می شود .
توضیح الف :
در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت شهرستان ، برگهاي رأي باطل ولی جزء آراي مأخوذه محسوب
شده و مراتب در صورت جلسه درج و برگهاي رأي باطله ضمیمه صورت جلسه خواهد شد .
-1 آرا ناخوانا باشد .
-2 آرایی که داراي نام رأي دهنده یا امضا یا اثر انگشت وي باشد .
-3 آرایی که کلاً حاوي اسامی غیر از نامزدهاي انتخاباتی مربوط به حوزه انتخابیه باشد .
-4 آرایی که سفید به صندوق ریخته شده باشد .
-5 آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد .
-6 آرایی که با تهدید به نفع نامزد خاصی به دست آمده باشد .
توضیح ب :
در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت شهرستان ، برگهاي رأي باطل و جزء آراي مأخوذه محسوب
نشده و مراتب در صورت جلسه درج و برگهاي مذکور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد .
-1 صندوق اخذرأي فاقد لاك و مهر انتخابات باشد .
-2 آرا زائد بر تعداد تعرفه باشد .
-3 آراي کسانی که به سن قانونی نرسیده باشند .
-4 آرایی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیرایرانی داده شده باشد .
-5 آرایی که با تقلب و تزویر ( در تعرفه ها ، آرا ، صورت جلسه و شمارش ) به دست آمده باشد .
-6 آرایی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد .
-7 آراي تکراري .
-8 آرایی که با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشد .
-9 آرایی که فاقد مهر انتخاباتی باشد .
-10 آرایی که روي ورقه اي غیر از برگ رأي نوشته شده باشد .
-11 کل آراي مندرج در صورت جلسه اي که صندوق اخذرأي آن فاقد اوراق رأي یا برگهاي تعرفه
باشد .
توضیح ج :
در مواردي که در برگ رأي ، بعضی از اسامی خوانا و بعضی ناخوانا باشد و یا علاوه بر اسامی
نامزدهاي انتخاباتی اسامی دیگري نوشته شده باشد و یا اسامی نوشته بیش از تعداد نماینده مورد نیاز
باشد و یا نام نامزد انتخاباتی در برگ رأي بیش از یکبار نوشته شده باشد ، برگ رأي باطل نبوده و در هر
مورد به شرح زیر اقدام می گردد .
-1 در حوزه هایی که تعداد خبرگان مورد نیاز بیش از یک نفر باشد ، فقط اسامی ناخوانا باطل
خواهد شد .
-2 در صورتی که در برگ رأي علاوه بر اسامی نامزدهاي انتخاباتی مربوط به حوزه انتخابیه ،
اسامی دیگري نوشته شده باشد ، فقط اسامی اضافی خوانده نمی شود .
-3 در صورتی که نام یک نامزد انتخاباتی بیش از یک بار در یک برگ رأي نوشته شده باشد فقط
یک رأي براي او محسوب می شود .
-4 در صورتی که اسامی نامزدهاي انتخاباتی نوشته شده در برگ رأي بیش از تعداد لازم باشد ،
اسامی اضافی از آخر خوانده نمی شود .
-4 پس از خاتمه قرائت و شمارش آرا صورت جلسه اخذرأي شعبه با تکمیل فرم صور ت جلسه در
پنج نسخه تنظیم و سپس تعداد رأي هر یک از دارندگان رأي در پشت برگ صورت جلسه در فرم مخصوص
( فرم نتایج آراي انتخابات خبرگان ) قید می گردد و پس از تنظیم و امضاي صورت جلسه شعبه ثبت نام و
اخذرأي بوسیله نماینده فرماندار و اعضاي شعبه و محافظان و ناظر شور اي نگهبان کلیه اوراق و مدارك
انتخاباتی و یک نسخه صورت جلسه ثبت نام و اخذرأي را داخل صندوق رأي قرار داده و پس از لاك و مهر
نمودن صندوقها با دو نسخه صورت جلسه اخذرأي تحویل محافظان صندوق می دهند یک نسخه صورت
جلسه نیز به ناظر شوراي نگهبان یا در غیاب او به نماینده فرماندار جهت تسلیم به ناظر یا ناظرین شوراي
نگهبان در مرکز شهرستان تحویل می گردد . ضمناً یک نسخه از صورت جلسه نیز تا پایان انتخابات نزد
رئیس شعبه باقی مانده و سپس تحویل فرماندار می شود ، و رئیس شعبه اخذرأي به اتفاق نماینده فرماندار
و در صورت تمایل به همراه اعضاي شعبه اخذرأي و به اتفاق محافظان صندوق به محل بخشداري و یا
فرمانداري مربوط مراجعه و صندوقها و صورت جلسه و مدارك رسماً تحویل بخشدار یا فرماندار می شود .
اگر در روز اخذرأي اشکالات و ایراداتی پدید آمده باشد باید در قسمت انتهاي صورت جلسه ذکر گردد و به
امضاي اعضاي شعبه و نماینده فرماندار و محافظان صندوق و ناظر شوراي نگهبان ( در صورت حضور )
برسد .
ماده 64 - هیأت اجرایی بخش پس از دریافت صندوقهاي اخذرأي و صورت جلسات شعب ثبت نام و
اخذرأي حوزه بخش ، نتیجه انتخابات بخش را ضمن ارسال صندوقهاي اخذرأي و صورت جلسات مربوط به
هیأت اجرایی شهرستان اعلام می دارد .
ماده 65 - هیأت اجرایی شهرستان بلافاصله پس از دریافت نتایج انتخابات بخشهاي تابعه نتیجه
کلی انتخابات شهرستان را صورت جلسه نموده و همراه نسخه اي از صورت جلسات هیأتهاي اجرایی
بخشهاي تابعه به هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه ( شهرستان مرکز استان ) اعلام می دارد . ناظران
شوراي نگهبان ذیل صورت جلسه را امضا کرده و اگر نظري داشته باشند ذکر می کنند .
ماده 66 - هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه بلافاصله پس از دریافت نتایج انتخابات شهرستانهاي
تابعه نتیجه کلی انتخابات خبرگان استان را با اطلاع ناظرین استان آگهی کرده و به وزارت کشور نیز
اعلام می دارد .
ماده 67 - هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه ظرف دو روز از تاریخ انتشار آگهی نتیجه انتخابات ،
شکایات مربوط به انتخابات را دریافت و ظرف 48 ساعت با حضور ناظرین شوراي نگهبان به آنها رسیدگی
و نتیجه رسیدگی به شکایات را صورت جلسه نموده و سه نسخه آن را به وزارت کشور اعلام می دارد .
فصل هفتم – شکایات و مقررات جزایی و مواد متفرقه
ماده 68 - وزارت کشور بلافاصله پس از دریافت سه نسخه از صورت جلسه رسیدگی به شکایات
نتایج انتخابات هر استان دو نسخه از صورت جلسه مذکور را به هیأت نظارت مرکزي شوراي نگهبان تسلیم
می کند و هیأت پس از بررسی و اظهار نظر یک نسخه آنرا در اختیار شوراي نگهبان قرار می دهد .
ماده 69 - کسانی که از نحوه برگزاري انتخابات شکایت داشته باشند ، میتوانند ظرف یک هف ته از
تاریخ اخذرأي شکایت خود را به دبیرخانه شوراي نگهبان تسلیم دارند .
ماده 70 – شوراي نگهبان حداکثر ظرف یک هفته پس از دریافت صورت جلسه رسیدگی به شکایات
نتیجه انتخابات خبرگان هر استان از هیأت مرکزي نظارت بر انتخابات ، نظر قطعی خود را نسبت به
انتخابات انجام شده آن استان به وسیله هیأت نظارت مرکزي به وزارت کشور اعلام خواهد داشت .
ماده 71 – وزارت کشور پس از دریافت نظریه شوراي نگهبان ، مراتب را به فرمانداري مرکز حوزه
انتخابیه جهت ابلاغ به هیأت اجرایی انتخابات بمنظور صدور اعتبارنامه منتخب یا منتخبین خبرگان استا ن
اعلام می دارد .
ماده 72 – صدور اعتبارنامه منتخبین منوط به اعلام نظر شوراي نگهبان است و اعتبارنامه
منتخبین ملصق به عکس آنان در 5 نسخه از طرف هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه تهیه و تنظیم و یک
نسخه از آن را به منتخب تسلیم و سه نسخه از آن به وزارت کشور ارسال می گردد .
وزارت کشور دو نسخه از اعتبارنامه هر یک از منتخبین را به هیأت مرکزي نظارت ارسال می نماید که یک
نسخه آن به شوراي نگهبان تسلیم گردد .
ماده 73 - شکایاتی که در جریان انتخابات خبرگان به شوراي نگهبان یا ناظران آن یا هیأتهاي
اجرایی تسلیم می شود ، مانع از ادامه انتخابات نخواهد بود .
ماده 74 - هیچ یک از اعضاي هیأتهاي اجرایی و اعضاي شعب ثبت نام و اخذرأي و ناظرین شوراي
نگهبان نباید با نامزدهاي انتخابات خبرگان استان خویشاوندي نسبی و یا سببی تا درجه سوم
داشته باشند .
ماده 75 - هرکس برگ انتخابات خبرگان را بخرد و یا بفروشد و یا در اوراق تعرفه انتخابات تقلب و
یا در امر انتخابات به نحوي از انحا اخلال یا تقلب و تزویر و خیانت نماید یا به تهدید یا تطمیع متوسل شود
یا با شناسنامه متعلق به دیگري یا با شناسنامه مجعول و با علم به جعلیت آن رأي بدهد ، یا بگیرد و یا
بیش از یکبار رأي دهد بر طبق مقررات مسئول خواهد بود .
ماده 76 - وزارت کشور مأمور اجراي قانون انتخابات خبرگان بوده و مسئول حسن برگزاري
انتخابات است و بدین منظور می تواند مأمورینی را جهت بازرسی و کنترل نحوه برگزاري انتخابات بطور
ثابت و یا سیار به استانها ، شهرستانها ، بخشها و شعب ثبت نام و اخذرأي اعزام دارد .
ماده 77 – کلیه وزارتخانه ها ،سازمانها و نهادهی قانونی ، موسسات دولتی و وابسته به دولت و
شهرداریها و موسسات عمومی مکلفند حسب درخواست وزارت کشور ،استانداران ،فرمانداران ،بخشداران ،
وهیاتهاي نظارت شوراي نگهبان ، کارکنان و سایر امکانات خود را تا خاتمه انتخابات دراختیار آنان قرار
دهند . مدت همکاري کارکنان مذکور جزء ایام خدمت اداري آنان محسوب می شود . حق مأموریت روزانه و
اضافه کار کارکنان یادشده از محل اعتبارات سازمان متبوع آنان تأمین و با تأیید مجري یا ناظر ذیربط
پرداخت گردد .
ماده 78 - وزارت کشور موظف است با کسب نظر شوراي نگهبان در اولین فرصت مناسب ،
انتخابات مجدد را در حوزه هایی که انتخابات آنها متوقف و یا باطل شده براساس قانون انتخابات خبرگان و
آئین نامه اجرایی آن برگزار نماید .
ماده 79 - هرگاه یک یا چند نفر از خبرگان فوت یا استعفا نمایند و یا به هر علتی حوزه انتخابیه اي
نماینده اي را از دست بدهد ، در صورتی که بیش از یک سال به پایان دوره قانونی مجلس خبرگان باقی
باشد وزارت کشور با تأیید شوراي نگهبان براي انتخاب جانشین آنان براساس قانون انتخابات خبرگان و
آئین نامه اجرایی آن اقدام می نماید مدت نمایندگی اینگونه منتخبین فقط تا پایان دوره قانونی مجلس
خبرگان است .
ماده 80 - هرگاه یک یا چند نفر از نامزدهاي داراي اکثریت نسبی آرا قبل از صدور اعتبارنامه
استعفا و یا فوت نمایند در صورت تأیید شوراي نگهبان هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه به جاي آنان از
نفرات بعدي به ترتیب تعداد رأي انتخاب و نسبت به صدور اعتبارنامه آنان اقدام خواهد کرد .
ماده 81 - عضویت هر فرد در بیش از یک هیأت اجرایی انتخابات خبرگان ممنوع است .
ماده 82 - دستورالعمل مالی و اجرایی انتخابات خبرگان را وزارت کشور تهیه و به اجرا می گذارد .
1361 به /7/ ماده 83 - این آئین نامه که مشتمل بر 116 ماده و 18 تبصره است در جلسه مورخ 18
تصویب شوراي نگهبان رسید .
85 شوراي نگهبان /3/ توضیح :با عنایت به اصلاحات بعمل آمده که در آخرین جلسه مورخ 3
به تصویب رسیده است آئین نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس خبرگان داراي 83 ماده و 35 تبصره شده است .
ماده واحده تبصره 1 ماده 9 قانون چنانچه پس از تأیید صلاحیت و سپري شدن مدت بررسی صلاحیتها ، ادله جدیدي براي عدم صلاحیت هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس خبرگان به دست آید ، پس از بررسی و اعلام عدم صلاحیت آنان توسط فقهاي شوراي نگهبان مراتب به وسیله هیأت مرکزي نظارت به ستاد انتخابات کشور اعلام خواهد شد .
جدول حوزه هاي انتخابیه مجلس خبرگان و تعداد نمایندگان هر یک از آنها ( 30 حوزه انتخابیه – 86 نماینده )
ردیف نام استان تعداد نماینده به عدد به حروف ردیف نام استان تعداد نماینده به عدد به حروف
1 آذربایجان شرقی 5 پنج 16 فارس 5 پنج
2 آذربایجان غربی 3 سه 17 قزوین 2 دو
3 اردبیل 2 دو 18 قم 1 یک
4 اصفهان 5 پنج 19 کردستان 2 دو
5 ایلام 1 یک 20 کرمان 3 سه
6 بوشهر 1 یک 21 کرمانشاه 2 دو
7 تهران 16 شانزده 22 کهگیلویه و بویر احمد 1یک
8 چهار محال بختیاري 1 یک 23 گلستان 2 دو
9 خراسان جنوبی 1 یک 24 گیلان 4 چهار
10 خراسان رضوي 6 شش 25 لرستان 2 دو
11 خراسان شمالی 1 یک 26 مازندران 4 چهار
12 خوزستان 6 شش 27 مرکزي 2 دو
13 زنجان 1 یک 28 هرمزگان 1 یک
14 سمنان 1 یک 29 همدان 2 دو
15 سیستان و بلوچستان 2 دو 30 یزد 1 یک
قانون نظارت شوراي نگهبان بر انتخابات مجلس شوراي اسلامی مصوب 1359
موضوع تبصره 1 ماده 9 قانون انتخابات مجلس خبرگان
در اجراي اصل 99 قانون اساسی جمهوري اسلامی ایران که نظارت بر انتخابات مجلس شوراي
اسلامی را بعهده شوراي نگهبان گذارده است . مواد قانونی زیر بنا بر تصویب مجلس شوراي اسلامی و
تفویض حق قانونگذاري در این مورد به کمیسیون امور داخلی در تاریخ دوم مهرماه 1359 مطابق 14
ذي القعده 1400 به اتفاق آراء حاضر تصویب گردید و براي مدت شش ماه به مورد اجرا گذارده میشود .
ماده 1- پیش از شروع انتخابات ، از سوي شوراي نگهبان پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد
اعتماد ( بعنوان هیأت مرکزي نظارت بر انتخابات ) با اکثریت آراء انتخاب و به وزارت کشور معرفی
میشوند .
تبصره – از پنج نفر عضو هیأت مرکزي نظارت حداقل یک نفر باید عضو شوراي نگهبان باشد .
ماده 2 – هیأت مرکزي نظارت بر انتخابات می تواند براي انجام مسئولیت محوله محل کار خود را
در وزارت کشور قرار دهد و هیأت هاي نظارت استان و حوزه هاي انتخابیه نیز میتوانند محل کار خود را در
استانداریها ، فرمانداریها یا بخشداریها قرار دهند .
ماده 3 – هیأت مرکزي نظارت بر کلیه مراحل انتخابات و جریانهاي انتخاباتی و اقدامات وزارت
کشور که در امر انتخابات مؤثر است و هیأت هاي اجرایی و انجمنهاي نظارت بر انتخ ابات و تشخیص
صلاحیت نامزدهاي نمایندگی و آنچه مربوط به صحت انتخابات میشود نظارت خواهد کرد .
ماده 4- دستورالعمل اجرائی برگزاري انتخابات مجلس شوراي اسلامی را وزارت کشور تهیه و با
تصویب شوراي نگهبان به اجرا میگذارد .
ماده 5 – در تمام مدتی که انتخابات برگزار میشود ، هیأت مرکزي نظارت در تمام کشور و هیأت
پنج نفري استان تهران موضوع بند 7 در تهران و هیأتهاي پنج نفري سایر استانها و هیأتهاي سه نفري
حوزه هاي انتخابیه موضوع مواد 7 و 8 در استانها و حوزه هاي انتخابیه بر کیفیت آن نظارت کامل دارند و
در هر مورد که سوء جریان یا تخلفی مشاهده کنند ، در تهران ستاد انتخابات کشور و در حوزه هاي انتخابیه
فرمانداران و بخشداران موظفند بنا به نظر هیأتهاي مذکور طبق قانون انتخابات در رفع نواقص اقدام کنند .
هیأتهاي منتخب شوراي نگهبان در صورتیکه مقام وزارت کشور نظرات آنان را ملحوظ ندارن د مراتب را به
شوراي نگهبان گزارش خواهند کرد .
ماده 6- کیفیت نظارت بر انتخابات بشرح زیر انجام میشود .
الف – از طریق گزارشهاي وزارت کشور و بازرسیهاي آن .
ب – از طریق اعزام بازرسان مستقل در صورت لزوم براي رسیدگی بشکایات مربوط به انجمن
نظارت و هیأت اجرایی و مباشرین وزارت کشور – ( رسیدگی به شکایات انتخابات با رعایت مواد 43 و 44
قانون انتخابات مجلس شوراي اسلامی از وظایف انجمن نظارت و هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه
میباشد . )
ج – از طریق رسیدگی نهایی به شکایات و پرونده ها و مدارك انتخابات ، انجمن نظارت و هیأت
اجرایی مرکز حوزه انتخابیه موظفند نظر خود را در مورد شکایات جهت کسب نظر قطعی و نهایی به هیأت
هاي منتخب شوراي نگهبان ارائه دهند .
-5 از طریق تعیین ناظر در تمام هیأت ها و انجمنهاي مربوط به انتخابات .
تبصره – هیأتهاي نظارت شوراي نگهبان میتوانند از کارمندان دولت جهت نظارت بر انتخابات کمک
بگیرند .
ماده 7- هیأت مرکزي نظارت بر انتخابات باید در هر استان هیأتی مرکب از پنج نفر با شرایط
مذکور در ماده یک جهت نظارت بر انتخابات منطقه تعیین کند . هیأتهاي اجرائی و ستاد انتخابات استان
موظف هستند هیأت مذکور را در جریان کلیه امور انتخابات استان بگذارند و نظرات این هیأت در همه موارد
مربوط به انتخابات قطعیت دارد بجز موارد زیر .
-1 ابطال کل انتخابات یک حوزه انتخابیه .
-2 توقف انتخابات .
-3 ابطال انتخابات شعبی که در سرنوشت انتخابات تأثیر تعیین کننده دارد .
ماده 8- هیأت نظارت استان باید براي هر حوزه انتخابیه هیأتی مرکب از سه نفر با شرایط مذکور
در ماده یک جهت نظارت بر انتخابات حوزه مربوطه تعیین کند .
تبصره – در استانهایی که انتخابات تنها در یک حوزه به تأخیر افتاده یا فقط در یک حوزه امکان پذیر
است تعیین هیأت نظارت استان ضرورت ندارد .
ماده 9- هیأتهاي نظارت سه نفري موظفند افرادي را که واجد شرایط مذکور در ماده یک می باشند ،
جهت نظارت بر حوزه هاي فرعی انتخاب کنند .
ماده 10 - هیأت مرکزي نظارت ابتدائاً بدون اینکه شکایتی از سوء جریان انتخابات برسد باید با
بررسی و دقت در گزارشهائی که وزارت کشور یا هیأتهاي منتخب شورا از تفصیل جریان انتخابات میدهند
اعمال نظارت کند .
ماده 11 - هیأت مرکزي نظارت حق ابطال انتخابات یا متوقف ساختن آنرا ندارد ، فقط باید مدارك
حاکی از عدم صحت یا لزوم متوقف ساختن آنرا به شوراي نگهبان بفرستد تا شورا در مورد ابطال یا توقف
کردن آن نظر بدهد .
ماده 12 – پس از صدور دستور شروع انتخابات از طرف وزارت کشور چنانچه شوراي نگهبان در
کیفیت انجام مقدمات انتخابات از قبیل تعیین هیأت اجرائی و انجمن نظارت و تشخیص صلاحیت کاندیداها و
نحوه تبلیغات و مانند آن تخلفاتی را مشاهده کند که توقف انتخابات ضروري بنظر برسد ، مراتب را جهت
اجراي ماده 49 قانون انتخابات به وزارت کشور اعلام میدارد .
ماده 13 - وزارت کشور موظف است با تأیید شوراي نگهبان در اولین فرصت انتخابات مجدد را در
حوزه هائی که انتخاباتشان متوقف یا باطل شده ، براساس مقررات این قانون برگزار نماید .
ماده 14 – نظر شوراي نگهبان در مورد ابطال یا توقف انتخابات قطعی و لازم الاجراست و ادامه
انتخابات در حوزه هائی که از طرف شوراي نگهبان متوقف گردیده بدون اعلام نظر ثانوي شوراي نگهبان
وجه قانونی ندارد و جز شوراي نگهبان هیچ مقام و مرجع دیگري حق ابط ال یا متوقف کردن انتخابات را
ندارد .
ماده 15 – در مواردي که هیأت سه نفري نظارت حوزه انتخابیه نتایج انتخابات یک یا چند صندوق
شعب اخذرأي را منطبق با قانون تشخیص ندهند موضوع را با ذکر دلیل از طریق فرماندار یا بخشدار مرکز
حوزه انتخابیه در انجمن نظارت مرکزي و هیأت اجرائی محل مطرح خواهد کرد و در صورتیکه انجمن و
هیأت اجرائی مذکور نظر هیأت سه نفري را نپذیرفتند مراتب به هیأت پنج نفري استان احاله خواهد گردید و
در مواردي که هیأت نظارت استان وجود ندارد به هیأت مرکزي احاله خواهد شد ، و نظر این هیأت قطعی و
لازم الاجراست .
ماده 16 – در کلیه مواردي که هر یک از انجمنها و هیأتها موظفند صورتجلسه یا نتیجه اقدامات خود
را به وزارت کشور یا فرماندار یا بخشدار بدهند باید یک نسخه هم به هیأت نظارت سه نفري بدهند و
همچنین در کلیه مواردي که امضاي ناظر وزارت کشور در قانون پیش بینی شده امضاء ناظر هیأت نظارت
٣۵
لازم است و در مواردیکه امضاي انجمن نظارت یا هیأتهاي اجرائی در قانون انتخابات پیش بینی شده است
امضاء هیأت نظارت شوراي نگهبان نیز لازم است .
ماده 17 - اختیارات و وظایف بازرسان هیأت نظارت پنج نفري طبق اختیارات و حدودي است که در
قانون انتخابات براي بازرسان وزارت کشور تعیین شده است .
ماده 18 - اعتبار لازم جهت نظارت شوراي نگهبان بر انتخابات حوزه هاي معوقه این دوره از محل
هزینه هاي انتخابات مجلس شوراي اسلامی مصوبه شوراي انقلاب پرداخت خواهد شد .
ماده 19 - وزارت کشور موظف است یکماه قبل از صدور دستور انتخابات در هر یک از حوزه هاي
انتخابیه مراتب را به اطلاع و تأیید شوراي نگهبان برساند .
ماده 20 - چون طبق قانون اساسی نظارت بر انتخابات با شوراي نگهبان است ، هر قانون و آیین
نامه و هرگونه تصمیم و نظارت که معارض یا مخالف با نظارت و تصمیم شوراي نگهبان باشد اعتبار
قانونی ندارد .
قانون فوق مشتمل بر 20 ماده و 3 تبصره باستناد اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی در جلسه
سوم مهرماه یکهزار و سیصد و پنجاه و نه به تصویب کمیسیون داخلی مجلس شوراي اسلامی رسید .
نایب رئیس مجلس شوراي اسلامی
سید محمود موسوي خوئینی ها
٣۶
آئین نامه نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبري
ماده 1 – بر اساس اصل 99 قانون اساسی ، نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبري به عهده
شوراي نگهبان میباشد این نظارت استصوابی و عام ودر تمام مراحل و در کلیه امور مربوط به انتخابات
جاري است.
ماده 2 – پیش از شروع انتخابات از سوي شوراي نگهبان پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد
اعتماد به عنوان هیات مرکزي نظارت بر انتخابات با اکثریت آراء انتخاب و به وزارت کشور معرفی
می شوند .
تبصره – از پنج نفر عضو هیات مرکزي نظارت حداقل یک نفر باید عضو شوراي نگهبان باشد .
ماده 3 – هیات مرکزي نظارت بر انتخابات دراولین جلسه خود از بین اعضا نسبت به انتخاب
رئیس ،نایب رئیس دبیر و سخنگو اقدام می نماید ومحل کار خود را تعیین و به وزارت کشور اعلام می دارد .
ماده 4 – هیات مرکزي نظارت بر انتخابات می تواند براي انجام مسئولیت محوله محل کار خود را
در وزارت کشور قرار دهد وهیاتهاي منصوب از جانب آن نیز می توانند محل کار خود را دراستانداریها ،
فرمانداریها و بخشداریها قرار دهند .
ماده 5 – هیات مرکزي نظارت بر کلیه مراحل انتخابات وجریانهاي انتخاباتی واقدامات وزارت کشور
درامر انتخابات وهیاتهاي اجرایی وحسن وصحت جریان انتخابات نظارت خواهد داشت .
ماده 6 – نظارت هیات مرکزي بر انتخابات مجلس خبرگان از طریق مقتضی از جمله مواد زیرانجام
می گیرد:
الف – گزارشهاي بازرسان ،ناظرین ودفاتر نظارتی شوراي نگهبان .
ب – تعیین ناظر درتمام هیاتهاي مربوط به انتخابات .
ج – اعزام بازرسان مستقل درصورت لزوم براي رسیدگی به شکایات مربوط ب ه هیاتها و
عوامل اجرایی .
د – رسیدگی به شکایات وپرونده ها و مدارك انتخابات .
ه - بررسی گزارشات واصله از وزارت کشور .
تبصره 1 – هیات مرکزي نظارت بر انتخابات می تواند ناظرین و بازرسین خود را و هیاتهاي
منصوب از جانب ان می توانند ناظرین خود را از بین کارمندان دولت انتخاب نمایند .
تبصره 2 – وزارتخانه ها و سازمانهاي دولتی و وابسته به دولت مکلفند با مأموریت کارمندانی که
درجریان انتخابات به همکاري آنان بر حسب درخواست هیاتهاي نظارت نیاز است موافقت نمایند ومدت
مأموریت آنان جزء خدمت اداري محسوب می گردد .
ماده 7 – شکایاتی که در جریان برگزاري انتخابات از هیاتهاي اجرایی وناظرین شوراي نگهبان و
سایر عوامل اجرایی به هیات مرکزي نظارت واصل می شود ، در جلسه هیات مذکور مطرح وحسب اهمیت
موضوع به یکی از طرق زیر مورد رسیدگی قرار می گیرد :
الف – ارسال شکایات به هیات نظارت استان جهت رسیدگی و اعلام نتیجه .
ب – اعزام بازرس از مرکز .
تبصره 1 – هیات مرکزي نظارت رونوشت احکام بازرسان اعزامی را به استانداري یا فرمانداري و
وزارت کشور ارسال می دارد .
ماده 8 – هیات مرکزي نظارت باید د ر هر استان هیاتی مرکب از پنج نفر با شرایط مذکور در ماده
2) جهت نظارت بر انتخابات آن استان تعیین کند . )
تبصره 1 – هیات مرکزي نظارت یک نسخه از احکام صادره هیاتهاي مذکور را به وزارت کشور
ارسال می دارد .
تبصره 2 – وزارت کشور بلافاصله پس از دریافت احکام هیاتهاي نظارت ، مراتب را به فرماندار شهرستان
مرکز استان ابلاغ می نماید .
تبصره 3 – هیاتهاي اجرایی شهرستانهاي مراکز استان موظفند هیات نظارت استان را در جریان کلیه
امور انتخابات آن استان بگذارند ونظرات هیات مذکور در همه موارد مربوط به انتخابات جز موارد زیر
قطعیت دارد :
1 – ابطال یا توقف کل انتخابات یک حوزه انتخابیه .
2 – ابطال یا توقف انتخابات شعبی که در سرنوشت انتخابات تأثیر تعیین کننده دارد .
ماده 9 – چنانچه هیاتهاي نظارت استان به مواردي برخورد نمایند که د رتوقف و یا ابطال کلی و یا
تغییر نتیجه انتخابات موثر باشند ،نظر خود را با ذکر دلایل صورت جلسه نموده وهمراه با مستندات ، به
هیات مرکزي نظارت جهت بررسی و اظهار نظر وگزارش به شوراي نگهبان ارسال می دارند .
ماده 10 – هیات نظارت استان با موافقت هیات مرکزي نظارت باید براي هر شهرستان هیاتی مرکب از
سه نفر با شرایط مذکور در ماده ( 2) بمنظور نظارت بر انتخابات شهرستانها انتخاب وجهت صدور حکم به
هیات مرکزي نظارت معرفی نماید .
ماده 11 – هیات مرکزي نظارت می تواند در صورت مشاهده تخلف یا قصورناظرین حوزه انتخابیه
نسبت به برکناري وتعیین ومعرفی جانشین آنان اقدام نماید .
ماده 12 – هیاتهاي نظارت شهرستانها موظفند افرادي را که واجد شرایط مذکور درماده ( 2 ) می باشند ،
بمنظور نظارت بر انتخابات بخشها انتخاب وجهت صدور حکم به هیات نظارت استان معرفی نمایند .
ماده 13 – شوراي نگهبان در هر مورد که صلاح بداند ، می تواند راساً تمام یا برخی از ناظرین را
انتخاب نماید .
ماده 14 – فرمانداران و بخشداران موظفند،پس از دریافت اسامی هیاتهاي نظارت از آنها براي حضور
درکلیه جلسات بمنظور نظارت برانتخابات دعوت بعمل آورند .
ماده 15 - درتمام مدتی که انتخابات برگزار می شود ، هیات مرکز ي نظارت درتمام کشور وهیاتهاي
پنج نفره استانها و هیاتهاي سه نفره حوزه هاي فرعی بر کیفیت انتخابات نظارت کامل دارند و در هر مورد
که سوء جریان یاتخلفی مشاهده کنند حسب مورد به فرمانداران و بخشدار ان اعلام و هیاتهاي اجرایی
موظفند بنا به نظر هیاتهاي مذکور طبق قانون انتخابات نسبت به رفع نواقص اقدام نمایند . هیاتهاي نظارت
در صورتی که مقامات وزارت کشور نظرات آنان را ملحوظ ندارند مراتب را به شوراي نگهبان
گزارش خواهند کرد .
ماده 16 – هیاتهاي نظارت استان به کلیه گزارشهایی که از طرف هیات نظارت ش هرستانها ،بخشها واستانداریها در زمینه انتخابات می رسد دقیقاً رسیدگی نموده ونسبت به مسائل مطروحه اظهار نظر کرده ،مراتب را صورت جلسه می نمایندوحسب اهمیت موضوع به یکی از طرق زیر اقدام می کنند :
الف – اعلام نظر به استانداري جهت رفع نواقص .
ب – ارسال گزارش جامع به هیات مرکزي نظارت .
ماده 17 – هیات مرکزي نظارت حتی بدون این که شکایتی از سوء جریان انتخابات برسد باید با بررسی ودقت درگزارشهایی که وزارت کشور یا هیاتهاي نظارت از تفصیل جریان انتخابات می دهند ،اعلام نظر نماید .
ماده 18 – هیات مرکزي نظارت حق ابطال یا توقف انتخابات را ندارد فقط باید مدارکی حاکی از عدم صحت یا لزوم متوقف ساختن آن را براي شوراي نگهبان بفرستد تا شورا در مورد ابطال یا توقف آن نظر بدهد .
ماده 19 – نظر شوراي نگهبان در مورد ابطال یا توقف انتخابات قطعی ولازم الاجرا است .
تبصره – ادامه انتخابات در حوزه هایی که از طرف شوراي نگهبان متوقف گردیده بدون اعلام نظر ثانوي شوراي نگهبان وجهه قانونی ندارد وجز شوراي نگهبان هیچ مقام و مرجع دیگري حق ابطال یا توقف انتخابات را ندارد .
ماده 20 – شوراي نگهبان می تواند انتخابات را مستقلاً در هر یک از مراحل درکل ویا در بعضی مناطق حوزه انتخابیه با ذکر دلیل باطل اعلام کند .
ماده 21 – درموارد یکه هیات سه نفره نظارت بر انتخابات نتایج انتخابات یک یا چندصندوق شعب اخذ رأي را منطبق با قانون تشخیص ندهد موضوع را با ذکر دلیل از طریق فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه درهیات اجرایی محل مطرح خواهد کرد درصورتی که هیات اجرایی مذکور نظر هیات سه نفره را نپذیرفت مراتب به هیات پنج نفره استان احاله خواهد گردید ونظر این هیات قطعی و لازم الاجرا است و در مواردي که هیات نظارت استان وجود ندارد به هیات مرکزي احاله خواهد شد ونظر این هیات قطعی و لازم الاجرا است .
ماده 22 – ناظر یا ناظرین شوراي نگهبان درکلیه سطوح انتخابات ( شعب ثبت نام و اخذ رأي ، بخش ، شهرستان واستان ) وظیفه مراقبت براجراي دقیق موازین قانونی را بر عهده دارند و چنانچه مواردي از تخلف و یا تعلل را مشاهده نمایند موظفند با تذکر به مسئولین اجرایی مربوطه جهت رفع موارد مذکور پیگیري ونسبت به گزارش آن با رعایت سلسله مراتب اقدام نمایند .
ماده 23 – در کلیه مواردي که هر یک از هیاتهاي اجرایی موظفند یک نسخه از صورت جلسه یا نتیجه اقدامات خود را به وزارت کشور یا فرماندار یا بخشدار ارسال نمایند باید یک نسخه هم به هیات نظارت مربوطه ارایه دهند و درمواردي که امضاي هیاتهاي اجرایی پیش بینی شده است ، امضاء هیاتهاي نظارت شوراي نگهبان نیز لازم است .
ماده 24 – در مورد تعیین تعداد ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رأي ، هیاتهاي نظارت منتخب شوراي نگهبان ، با اکثریت آراء تصمیم می گیرند .
ماده 25 – نحوه انجام وظیفه ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رأي به شرح دستور العمل ابلاغی هیات مرکزي نظارت خوهد بود .
ماده 26 – وزارت کشو رموظف است حداقل یک ماه قبل از صدور دستور انتخابات درهر یک از حوزه هاي انتخابیه مراتب را به اطلاع و تأیید شوراي نگهبان برساند .
این آئین نامه مشتمل بر بیست و شش ماده وهشت تبصره در جلسات مورخ 23 و 31 فروردین 85 به تصویب شوراي نگهبان رسیده است .
|